به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از گرگان، خانم فاطمه‌صغری برقرار از برگزیدگان همایش ملی «هویت عصری زنان در آئینه قرآن و حدیث» و از طلاب مدرسه علمیه تخصصی الزهرا(سلام‌الله‌علیها) گرگان است.
خانم برقرار در مقدمه مقاله خود با موضوع (تحلیل سیر نزول آیات کنشگری زنان با تاکید بر روایات «لیس منّا») آورده است: از جمله موضوعاتی که الهی‌دانان فمینیست؛ پژوهش‌های متعددی درباره آن انجام داده اند، جایگاه زنان در متون دینی است.
وی با اشاره به این مطلب که تصویر زنان در قرآن از سوی برخی پژوهشگران غیرمسلمان، فرودستانه قلمداد شده و براین باورند که زنان جایگاه خاصی در قرآن ندارند، افزود: در روایتگری قرآن، زنان حضور چشمگیری داشته و با ماهیت‌های متفاوتی خوانش شده اند، گاه زنان بر اساس هویت شخصی و گاهی براساس هویت غیرشخصی خود بازنمایی می شوند.
استاد مدرسه علمیه تخصصی الزهرا(سلام‌الله‌وعلیه‌واله) کنش را به معنای کردار، رفتار، فرایند انجام دادن کاری دانست که ممکن است به صورت آگاه و یا ناخودآگاه از فرد سر بزند، این کنشها ممکن است ساده و یا پیچیده باشند؛ ولی هر نوع آن در نهان، یک معنای مشخصی دارد.
خانم برقرار خاطرنشان کرد: در رهیافت قرآن، بودگی(وجودداشتن)، کارکرد، سرشت و سرنوشت زنان خوانش می گردد و پررنگ‌ترین مفهوم در کنشگری زنان؛ مربوط به رابطه با خدا در مراتب مختلف است، این مفهوم در داستان حضرت مریم بسیار بیشتر از سایر داستان‌ها برجسته شده است، پس از رابطه با خدا، ویژگی اخلاقی بارزترین مفاهیم به کار رفته در این روایتگری محسوب می گردد.
وی ادامه داد: صورت‌بندی متفاوت روایتگری قرآن از زنان، ما را به این سمت سوق داد که کنشگری زنان در قرآن را با پنداره روایی معصومین تطبیق دهیم، ائمه‌معصومین (علیهم‌السلام) در روایات زیادی ضمن بیان برخی خصوصیات منفی اخلاقی، افرادی را که دارای این ویژگیها باشند، با لفظ «لیس منّا» خطاب کرده و آنان را جزو «أهلالبیت» نمیدانند.
پژوهشگر فعال این مدرسه خاطرنشان کرد: با تطبیق این روایات با کنشگری زنان در قرآن میتوان با برشمردن صفات سلبی به اصل ذات ویژگیهای زنانی که کنشگری آنان شامل«منّا اهلالبیت» است پی برده و با توجه به چینش آیات کنشگری زنان بر اساس سیر نزول، زوایای پنهان مربوط به اولویتها و مواد اتحاد و افتراق این موضوع را روشن کرد.
خانم برقرار تصریح کرد: از ۱۳ مولفه کنشگری زنان در روایتگری قرآن، ۸ مورد آن در سور مکی بازخوانش شد، با توجه به چینش آیات بر اساس ترتیب نزول در بافتار تکونی قرآن کریم، ظلم به دیگران به عنوان اولین کنش مطرح شد.
وی عدم حفظ اعتدال در امور دنیوی و اخروی را دومین کنش در این مقاله عنوان کرد و گفت: دستهای دیگر از روایات حکایت از آن دارد که «ائمه معصومین(علیهم‌السلام) گروهی از مسلمانان را که بخاطر آخرت، دنیای خود را ترک و یا به بهانه دنیا، آخرت را ترک کرده‌اند از خود نمی داند، و براساس آیه ۴۰ از سوره مبارکه طه؛ یکی از شخصیتهایی که در کنشگری زنان در قرآن توانسته بین دنیا و آخرت خود تعادل برقرار نماید، مادر حضرت موسی است.
مبلغ این مدرسه خاطرنشان کرد: یکی از رذایل اخلاقی که اهل بیت(علیهم‌السلام) در روایات زیادی آن را به عنوان اخلاق ناپسند معرفی کردند، غضب است؛ در ادامه روایت گری قرآن، یکی از زنانی که کنشگری او در قرآن یاد شده و توانست با حسن‌عمل و رفتارسنجیده در کنار همسر خود مشمول لطف و نعمات الهی قرار گیرد، «ساره» است، ایشان تنها زنی است که به خنده او در قرآن اشاره شده است (هود/۷۱).
خانم برقرار، مکر و حیله را از دیگر مؤلفه‌های کنشگری در قرآن برشمرد و توضیح داد: مکر و حیله از صفات نکوهیدهای است که مورد نهی اسلام است، در روایات فراوانی اشخاص حیله گر از زمره «أَهل بیت» خارج شده‌اند، در پنداشت قرآن کریم در مقوله کنشگری زنان در سور مکی، مسائل اخلاقی در کنار مباحث اعتقادی و اصول دین در قالبی همگون مورد اندیشه ورزی قرار گرفت.
وی عنوان کرد: روایتگری قرآن از کنشگری زنان در سور مدنی علاوه بر رعایت مسائل اخلاقی در شیوه زیست زنان، برخی از فروعات دین یعنی نماز و امر به معروف و نهی از منکر را نیز بازگو نمود.
استاد راهنمای این مدرسه در پایان افزود: دقت در رهیافت قرآنی کنشگری زنان در سور مکی و مدنی بیانگر آن است که در این کنشگری ابتدا فردسازی و در پایان، جامعه سازی (امر به معروف و نهی از منکر) بازنمون شده که این مهم نیز تربیت گام به گام و اصولی آموزههای قرآنی را بازگو میکند.
